Bahasa Rejang

Bahasa Rejang, adalah bahasa yang dituturkan oleh suku Rejang di daerah Lebong, Kepahiang, Curup dan sampai di tepi sungai ulu musi di perbatasan dengan Sumatera Selatan. Suku Rejang menempati kabupaten Rejang Lebong, kabupaten Kepahiang, dan kabupaten Lebong. Dialek bahasa yang digunakan penutur bahasa Rejang, jauh berbeda dengan bahasa Melayu dan bahasa daerah di Sumatera lainnya. Suku Rejang merupakan salah satu dari 18 lingkaran suku bangsa terbesar di Indonesia.
Bahasa Rejang memiliki perbedaan dalam penuturan dialek bahasa. Dialek Rejang Kepahiang berbeda dengan dialek Rejang Curup di kabupaten Rejang Lebong, dialek Rejang Bengkulu Utara (identik dengan dialek Rejang Curup), dan dialek Rejang Lebong di kabupaten Lebong.

Dialek dalam bahasa Rejang:

• Dialek Rejang Kepahiang
• Dialek Rejang Curup
• Dialek Rejang Lebong

Dari tiga pengelompokan dialek Rejang tersebut, saat ini Rejang terbagi menjadi Rejang Kepahiang, Rejang Curup, dan Rejang Lebong. Namun, meskipun dialek dari ketiga bahasa Rejang tersebut relatif berbeda, tapi setiap penutur asli bahasa Rejang dapat saling memahami walaupun terdapat perbedaan kosakata pada saat komunikasi berlangsung.

Klasifikasi: Austronesian: Malayo-Polynesian: Rejang 

Kamus:

• [bukan] = tidak
• abəw = abu
• adu' = suami
• ana' = anak
• angin = angin
• api = siapa?
• asəp = rokok
• atəp = ilalang / atap
• atiɛ = hati
• awan = awan
• awe ipə = bagaimana?
• ba' = ayah
• baəw = bahu
• bai' ɑsəynə [rasanya] = baik
• balət = akar
• bebea['] = mulut
• bə'ət = berat
• bəkər̃jo = kerja
• bələw = baru
• belo' = belok
• bəmipəy = mimpi
• bənɨã = memperbaiki
• bəniɛ = pasir
• bəpanəw = berjalan kaki
• bər̃burəw = berburu
• bər̃nang = berenang
• bətəkɛ' = ludah
• bətəngə̃t = gigit
• bətina' = kunyah
• bətiup [bertiup] = meniup
• biɛ = perempuan
• biləy = hari
• bilo' = belok
• bitang = bintang
• biyoa = air
• boa' = buah
• bu' = rambut
• bulən = bulan
• buləw = bulu
• bungə̃y = bunga
• burung = burung
• butəw = batu
• bu'u' = busuk
• coa [tidak] = tidak
• daging = daging / daging
• dalən = jalan / jalur
• dalɨa' = darah
• dan = daun
• danuəw = danau
• dawən = daun
• dəbʡw = debu
• di tempat = di
• dia bernapas = bernafas
• dilɨa' = lidah
• dio = ini
• dolom = jarum
• do'o = bahwa
• dukut = rumput
• dung = ular
• epen = gigi
• gəlong = cacing (cacing tanah)
• gəmãũt = menggaruk
• gəm'ew = menggaruk
• gəmũ' = lemak / minyak
• gɛn = nama
• gis = menyakitkan
• gutəw = kutu
• idup = hidup
• idup = tumbuh
• ijo = hijau
• ikoa = ekor
• imo = hutan
• ino' = ibu
• iso = tidak
• itə = kita
• jano = apa?
• ka' = kulit
• kabut = kabut
• kagən = leher
• ka'ku = kulit
• kaləw = jika
• kan = ikan
• kanən = kanan
• kəboa = tebal
• kədong = belakang
• kə'ing = kering
• kekea = kaki / kaki
• kələmən = malam
• kəlmən = malam
• kɛmɛ = kita
• kəməkut = menggaruk
• kəməlea' [kəmlea'] = melihat
• kənɛ' = mendaki
• kətawəy = tertawa
• kətə = semua
• kicu = tahu
• kidɛ' = jahat
• kiduəw = kiri
• kilat = petir
• kiyuəw = kayu
• ko = engkau
• kotor = kotor
• kumu kətə = anda
• kuning = kuning
• kuyu' = anjing
• lacɨa' = basah
• laut' = laut
• lawɨa' lawɨa' = laba-laba
• lɛngɛt = langit
• leyen = lain
• libɨa = luas
• loy = besar
• ma' = ibu
• makan nasi = makan
• makanan kecil = minum
• maling = mencuri
• maṱəy = mata
• matiɛ = mati
• mɛkɛr = berpikir
• məlopoa' = pukul
• məlũ' = lempar
• məluəw = hitam
• məmbəko' = bengkak
• məməgong = pegang
• məmelia' = pilih
• məmikoa = menggali
• məmuka' = buka
• mɛnɛm = minum
• mə̃nɛ̃t = menjahit
• məngaloa = aliran
• məngɛ̃cɛ' = bilang
• məngɛ̃kɛt = ikat
• məngəmbəm = bakar
• məngəsa' = masak
• məngɛsɛp = hisap
• mənggule'-gulɛ' = baring
• mənginoy = nangis
• məngomə̃t = pukul
• mənimba' = tembak
• mənokoa = beli
• mənutu' pae = mengalahkan
• məñũ'ũk = sembunyi
• mərɛkɛn = hitung
• milɨa' = merah
• minum = minum
• mipis = tipis
• mĩyõa' = peras
• mlay = membagi
• monoa' = bunuh
• mu' biyoa = minum
• mũ mĩẽ = makan
• mũtɨa' = muntah
• na' bɨa' = di bawah
• na' das = di atas
• na' ipə = mana?
• na' ləm = dalam, di dalam
• na' pənan = di
• nam = tahu
• ngəmũ' = makan
• ngen [dan] = dan
• ngen [dengan] = dengan
• ñomo' = nyamuk
• ñung = hidung
• oa' = jauh
• opoy = api
• pa'a' = dekat
• panəs = hangat
• pañjang = panjang
• pasir = pasir
• pələpɨa' = cabang
• pɛndɛ' = pendek
• pita' = bumi / tanah
• prəpuan = istri
• putea' = putih
• sabən = takut
• sa'əp = bakar
• sakit = sakit
• sayəp = sayap
• səbong = laki-laki
• səlawiɛ = perempuan
• sɛlɛk' = malu
• səmanĩɛ̃ = laki-laki
• səmitoa = guntur
• səmiyum = hirup, mencium
• səngã' = dingin
• səpit = sempit
• sətiyam = menguap
• si = dia
• si bəñabəy = bernafas
• si bənapas = bernafas
• siləy = garam
• susəw = susu, payudara
• tajəm = tajam
• tangən = tangan
• tanɨa' = bumi / tanah
• taun = tahun
• təga' = berdiri
• təko = datang
• təlan = tulang
• təm[ə]to' = memotong
• təmanəm = tanaman
• təməngoa = dengar
• təmikəm = menusuk
• təmĩũp [meniup] = meniup
• təmngoa = dengar
• təmõt = duduk
• təmutu' pae = mengalahkan
• təngɛ̃n = kapan?
• tənĩyɛ̃ = perut
• tənõã = telur
• tər̃bang = terbang
• tidoa = tidur
• tikus = tikus
• tiləy = tali
• tipis = tipis
• titi' = kecil
• ti'u' = telinga
• tobo'o = mereka
• topoa = tumpul
• tuəy = tua
• tun = orang / manusia
• udi kətə = anda
• ujən = hujan
• uku = aku, saya
• uləw = kepala
• umɨa' = rumah
• us = jatuh
• usu' = busuk
• usus = usus

bilangan:

• do = satu
• duəy = dua
• tələw = tiga
• pat = empat
• lemo = lima
• enum = enam
• tojok = tujuh
• lapen = delapan
• smilan = sembilan
• sepoloak = sepuluh
• dueipoloak = duapuluh
• mopoloak = limapuluh
• sotos = seratus
• serebay = seribu

sumber:
- protomalayans.blogspot.com
- nformosa.webs.com
- madagascar-library.com
- language.psy.auckland.ac.nz
- wikipedia
- kompas.com
- dan beberapa sumber lain