Bahasa Dayak Paser, Modang

Bahasa Paser Modang, adalah bahasa yang diucapkan oleh suku Dayak Paser yang bermukim di kecamatan Modang kabupaten Paser provinsi Kalimantan Timur.

perbendaharaan kata:
  • akai = aduh (ungkapan sakit)
  • alek = ambil
  • alo = mari, kata ajakan
  • alus = kecil
  • andi = kakak
  • angus = hangus
  • anjang = panjang
  • anyut = hanyut
  • aroh = itu
  • arok = cium
  • aso = lagi, masih
  • aut = tidak mau
  • awa = tempat
  • awat = bantu
  • baling = keluar
  • balo = rambut
  • bapa = bapak
  • basa = bahasa
  • bawe = cewe
  • bawi = babi
  • bayo = buaya
  • bayu = baru
  • begawi = bekerja
  • bejagur = berkelahi
  • bekat = putus
  • belai = rumah, telanjang
  • belengkong = bengkok, tidak lurus
  • belo = tidak
  • beta = betul, benar
  • betatai = acara pengantinan
  • betondek = bergaya
  • bias = beras
  • bokol = gemuk
  • bokut = dengkul
  • boli = beli
  • bolit = ikat
  • bolum = hidup
  • bontul = malas
  • boruk = kera
  • bosa = basah
  • boting = kenyang
  • botis = kaki
  • bowa = mulut
  • boyan = jalan
  • boyat = berat
  • boyong = lanjung besar
  • buen = baik
  • bujok = tombak
  • bulem = pegang
  • bulok sukon = lagi marah
  • bungang = bodoh
  • buntung = perut
  • bunyal = bicara
  • buo = gerimis
  • bura = putih
  • buran = keladi
  • buyung = hitam
  • dalom = dalam
  • danum = air
  • daon = daun
  • dasoi = lantai
  • daya = darah
  • dela = jilat
  • deli = sayur
  • denia = dunia
  • deo = banyak
  • dero = mereka
  • diang = dengan
  • dikur = punggung
  • dingo = dengar
  • dodong = lambat
  • dola = lidah
  • dombo = naik
  • dompu = singkong
  • dongan = kasihan
  • dotu = siang
  • durut = tarik
  • duyan = durian
  • eka = habis
  • ena = kalau
  • endo = ini
  • engkat = angkat
  • ensak = masak
  • enta = mentah
  • epo mone = ke mana
  • esa = ikan
  • eta = bohong
  • gampang = berenang, mudah
  • gawal = suka
  • gawi = kerja
  • gayong = gayung
  • idik = kecil
  • idok = pendek
  • ijau = hijau
  • ikam = kalian
  • iko = kamu
  • ise = apa
  • isop = minum
  • iwa = rendah
  • iwoi = air ludah
  • iyo = iya
  • jaja = kue
  • jawong = pintu
  • jendele = jendela
  • juras = sampah
  • kakan = mau
  • kanam = rasa
  • kate = boleh
  • katung = lanjung kecil
  • kayang = tangan
  • kekey = jijik
  • keling = jagung
  • kentas = menyeberang
  • keo = ada
  • kerengan = haus
  • keringo = kedengaran
  • kesah = cerita
  • kesong = hati
  • kikit = gigit
  • kito = lihat
  • kode = monyet
  • koka = ketawa
  • koko = anjing
  • kolah = kapan
  • kolai = sebesar apa
  • kolou = makian, umpatan
  • kompu = badan
  • kono = kena
  • koraw = tulang rusuk
  • koreng = kering
  • korik = binatang
  • koroi = keras, kaku
  • kosang = kasihan
  • kroton = sakit keras
  • kukut = gigi
  • kuli = dapat
  • kuman = makan
  • kupol = lamban gerak
  • kuseng = keramas
  • kuto = gila
  • la = di
  • laju = cepat
  • lane = sana
  • langot = cuaca panas
  • lati = hutan
  • latu = jatuh
  • layong = panas
  • lemit = kuning
  • lempong = pinggang
  • lemu = ilmu
  • lenga = minyak
  • lenga okan = minyak makan
  • lenga tana = minyak tanah
  • lengeon = mau muntah
  • lengoh = sepi
  • litut = keruh
  • loke = lepas
  • lokung = cacing
  • loma = tidak keras, lentur
  • longkong = lumbung padi
  • lonus = lurus
  • lopa = deras
  • lopong = bolong
  • losan = tembus
  • losek = becek
  • lou = rumah
  • lowak = sungai
  • luwe = mual, mau muntah
  • maa = pagi
  • madoh = cantik
  • mai = malu
  • mais = kurus
  • makai = memakai, menggunakan
  • makat = melarikan diri
  • makse = lain
  • malan = jalan
  • malom = malam
  • mangko = saling
  • manim = besok
  • mapos = hilang
  • mate = mati
  • mato = mata
  • mbo = di
  • mea = merah
  • mean = ringan
  • mekom = sakit demam
  • melu = keracunan
  • mena = ibu
  • mengket = manjat
  • mensow = loncat
  • merota = kotor
  • meto = cari
  • moit = bawa
  • mole = letih, cape
  • molo = siang
  • mombas = menebas
  • mombe = dimana
  • mondos = berak
  • mone = mana
  • moni = kencing
  • monsit = lari
  • monsor = tenggelam
  • mosom = kecut, asam
  • motu = meledak
  • motut = kentut
  • moyoh = rajin
  • munte = jeruk
  • mutis = hewan yang terlepas
  • mutu = numbuk
  • nang = jangan
  • nayap = senja
  • ne doko = nah kan!
  • nempaning = dengar
  • nengkuat = mendirikan, membangun
  • nepus = meludah
  • ngako = mencuri
  • ngalor = tidak tajam
  • ngalu = kuku
  • ngasu = berburu
  • ngempanan = berumah tangga
  • ngenjoe = beruntung
  • ngeringo = mendengar
  • ngisop = minum
  • nipo = ular
  • nongos = tinggal
  • notow = menebang
  • nupi = mimpi
  • nuta = muntah
  • nyempae = menghibur
  • nyona = sembunyi
  • oding = buang
  • oit = bawa
  • okan = makan
  • okong = adik
  • olah = lama
  • olai = besar
  • ombo = tinggi
  • omoi = kira
  • ona = simpan
  • ontus = tebak
  • oroh = jauh
  • oson = pikul
  • otak = parang
  • owa = banjir
  • oyon = suara
  • pakot = pasar
  • pare = padi
  • patau = santan
  • pate = bunuh
  • payu = laku
  • pea = anak
  • pengako = pencuri
  • piak = ayam
  • pian = belum
  • pinggan = piring
  • pokeng = genit, kegenitan
  • pokung = lumpuh
  • ponu = penuh
  • posa = buta
  • pree = kemarin
  • pukan = tumbang
  • regok = cantik
  • resi = cepat
  • rimui = senyum tertahan
  • riut = angin
  • roa = banyak
  • rongon = main-main
  • roni = dingin
  • ronu = berani
  • rosom = tidak jijik
  • ruko = bangun tidur
  • ruku = ketemu
  • ruwot = banyak gulma
  • sae = luas
  • sala = salah
  • sanga = goreng
  • saoh = jangkar
  • sapo = atap
  • saro = pacar
  • sekuwe = mencari rotan
  • selaka = sialan
  • selau = lapar
  • semole = istirahat
  • sempae = hibur
  • sempokong = jongkok
  • sempolo = gotong royong
  • sempuri = bercerita fiksi
  • sengkatel = terjepit
  • seom = gelap
  • setepas = mencuci pakaian
  • sia = terbakar
  • siet = aduh sakit
  • simpong = tuli
  • song = cowo
  • suah = campur (makanan)
  • sumba = masuk
  • sundok = sudah
  • suni = diam
  • suwakang = lalat
  • taka = kita
  • takei = tajam
  • tasok = tugal
  • tekojet = terkejut
  • telengo = lupa
  • telingo = telinga
  • temiling = terbang
  • tenu = berapa
  • tepus = ludah
  • teriau = jelek
  • terinsing = nanas
  • tetel = batuk
  • tinan = sumur
  • tindu = minta
  • toda = injak
  • tokai = kena marah, dimarahi
  • tokom = tutup
  • toli = telur
  • tolon = telan
  • towing = pinggang
  • toyak = jatuh
  • toyung = terong
  • tudas = mati
  • tukar = tangga
  • tuna = bakar
  • tunge = duduk
  • tungkong = pantat
  • tunjang = tendang
  • turai = hingga
  • turak = lempar
  • ture = hancur
  • turen = pamit
  • turui = tidur
  • ulek = bilang
  • ulet = datang
  • uli = pulang
  • ulun = orang
  • uman = harga
  • umo = ladang
  • undus = mandi
  • ungan = pesta
  • uran = hujan
  • urung = hidung
  • usang = lama
  • using = kucing
  • utok = kepala
  • uwat = bangun
  • uwe = rotan
  • wae = wajah
  • wase = kapak
  • yo ba = dia sendirian
  • yo doko = iya itu sudah

bilangan:
  • erai = satu
  • duo = dua
  • tolu = tiga
  • opat = empat
  • limo = lima
  • onom = enam
  • turu = tujuh
  • walu = delapan
  • siye = sembilan
  • sepuluh = sepuluh


sumber:
  • yoab.wordpress.com
  • wikipedia
  • dan sumber lain

1 comment: